Czy kobiety zawsze mają pierwszeństwo? Zasady precedencji

W codziennym życiu, w czasie załatwiania standardowych, przyziemnych interesów, na wiele rzeczy nie zwracamy uwagi. Nie zastanawiamy się, czy powinniśmy pierwsi podać rękę naszemu klientowi, czy może zaczekać, aż to on się odezwie? Kiedy jednak przychodzi nam uczestniczyć w oficjalnym przyjęciu czy spotkaniu z wysoko postawionymi osobistościami, nie można sobie pozwolić na taki luksus. Idealnie wyprasowana koszula, kolor bluzki, miejsce przy stole – w czasie tego typu spotkań nawet najmniejszy szczegół może mieć znaczenie. W dobrym odnajdywaniu się nawet w najbardziej oficjalnych sytuacjach pomoże znajomość zasad precedencji.

Skąd wzięły się zasady precedencji?

Precedencja i związane z nią reguły są obecne w kulturze europejskiej niemal od jej początków. O ile jednak dzisiaj ktoś, kto ich nie przestrzega, popełnia jedynie gafę i zostawia po sobie złe wrażenie, o tyle przed wiekami odebranie komuś pierwszeństwa mogło wywołać wściekłość i stanowić sporego kalibru zniewagę.

Termin precedencji wywodzi się od łacińskiego słowa “praecedentia” i dosłownie oznacza “coś, co poprzedza”. Współczesnym określeniem tego wyrazu w języku polskim jest po prostu pierwszeństwo, ewentualnie prym. Przez wieki zasady precedencji decydowały na przykład o tym, kto zajmował pierwsze miejsce przy biesiadnym stole, stanowiły także podstawę wielu dworskich ceremoniałów. Dziś precedencja jest zbiorem reguł, których przestrzeganie pomaga okazać szacunek osobom starszym bądź wyższym stanowiskiem. Pomaga ustalić porządek we wszystkich oficjalnych sytuacjach. To według nich ustala się porządek zabierania głosu, a także odpowiednią kolejność powitań czy zajmowania miejsc.

Logos Dystrybucja – Moda biznesowa z logo Twojej firmy. Sprawdź na https://sklep-logos.pl/!

Historia precedencji

Reguły dotyczące precedencji możemy znaleźć już w liczących ponad 700 lat przekazach z Francji czy Anglii. W Polsce przyjęły rozbudowaną formę pod koniec średniowiecza, wraz z rozwojem kultury szlacheckiej. Precedencja nabrała jednak szczególnego znaczenia w protokole dyplomatycznym.

Duży wpływ na dzisiejszy kształt tych zasad obowiązujących w czasie międzypaństwowych spotkań miał Kongres Wiedeński z 1815 roku. Przedstawiciele najważniejszych mocarstw ustalali wówczas porządek na europejskiej scenie politycznej po upadku Napoleona Bonaparte. Zgodnie z wypracowanymi wówczas regułami w czasie spotkań dyplomatów o kolejności decyduje przede wszystkim zasada pierwszeństwa – wcześniej występuje ten, kto jest szefem misji dyplomatycznej wyższej rangi. W związku z tym pierwsze miejsce zawsze zajmuje dziekan korpusu dyplomatycznego. W przypadku osób o tej samej randze decyduje zasada starszeństwa, która w tym wypadku oznacza datę i godzinę złożenia listów uwierzytelniających.

Zasady precedencji w czasie spotkań biznesowych

Oczywiście tych zasad nie sposób przełożyć bezpośrednio na inne płaszczyzny życia. Mimo to precedencji przestrzega się w czasie oficjalnych spotkań biznesowych, które obficie czerpią z dyplomatycznych schematów. Z tego powodu zasady pierwszeństwa w biznesie nieco różnią się od tych, do których jesteśmy przyzwyczajeni w życiu towarzyskim. Zgodnie z biznesową etykietą kobiety niekoniecznie muszą mieć bowiem pierwszeństwo przed mężczyznami. W takich sytuacjach najważniejsze nie jest płeć, a zajmowane stanowisko.

Znajomość tej reguły przyda się już w trakcie powitania. Warto bowiem pamiętać, że zgodnie z nią jako pierwsza wita się osoba niższa rangą. To ona powinna zainicjować powitanie, ale już przywilej wyciągnięcia dłoni do uścisku należy do drugiej strony. To osoba wyższa rangą powinna również pierwsza wręczyć wizytówkę. Jak zachować się w większej grupie? Najpierw należy powitać osobę z najwyższą rangą, dopiero potem pozostałe.

Kolejność przy stole

Spotkaniom biznesowym na wysokim szczeblu, zwłaszcza tam, gdzie interesy mają związek ze światem polityki, często towarzyszą różnego rodzaju przyjęcia, kolacje czy też inne formy wspólnego spożywania posiłków. W tym przypadku, niczym na średniowiecznej uczcie, ważne będzie odpowiednie usadzenie wszystkich gości. Pierwszeństwo będą mieć gospodarz i gość honorowy, który powinien zająć miejsce po jego prawej stronie. Sam gospodarz siada u szczytu stołu lub na środku jego dłuższej krawędzi.

Generalna zasada w tym przypadku jest prosta – im wyższa ranga gościa, tym bliżej gospodarza powinien siedzieć. Te same wytyczne obowiązują nawet przy okrągłym stole. Ten znany z arturiańskich legend mebel miał zapobiegać kłótniom wśród rycerzy, tak, by nie spierali się o najlepsze miejsca. Jak widać, z dzisiejszego punktu widzenia wojownicy siedzący dalej od gospodarza mimo wszystko mogliby mieć powody do zazdrości. Planując miejsca dla poszczególnych gości powinniśmy się również starać o rozdzielenie mężczyzn i kobiet. Chodzi o to, by dwie osoby tej samej płci nie siedziały obok siebie – oczywiście jeżeli pozwala na to skład zaproszonych gości.

Precedencja w samochodzie i przy pożegnaniu

Zasady precedencji obowiązujące w biznesie określają nawet miejsca w samochodzie, które powinny zająć osoby wyższe rangą. Tutaj znaczenie ma przede wszystkim to, kto taki pojazd prowadzi. Jeśli kierowcą jest szofer, najważniejszy gość zajmuje miejsce z tyłu po jego prawej stronie, a najmniej prestiżowe jest miejsce z przodu. Jeżeli natomiast samochód jest prowadzony przez gospodarza, honorowy fotel znajduje się z przodu, obok niego.

A jak pożegnać się w zgodzie z biznesową etykietą? Osoba wyższa rangą powinna wyciągnąć dłoń jako pierwsza.