Haft komputerowy – wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć

Haft od stuleci jest jedną z najbardziej pożądanych technik ozdabiania odzieży. Haftowane ubrania służyły królom i dostojnikom religijnym, ale i pojawiały się na dodatkach do odzieży czy serwetkach. Z ręcznej sztuki haftowania z czasem wyłonił się haft komputerowy, który jest dziś uważany za jedną z najpiękniejszych technik znakowania odzieży. Znajduje zastosowanie zarówno w zdobieniu klasycznej odzieży, jak i ubrań promocyjnych, które firmy rozdają swoim pracownikom oraz klientom. Nadaje się między innymi na koszule firmowe czy czapki reklamowe. Jak jednak powstają takie ozdoby i które ubrania szczególnie warto w ten sposób oznaczyć? Przedstawiamy najważniejsze fakty na temat haftu komputerowego.

Haft komputerowy – na czym polega ta technika?

Pierwszym etapem, który prowadzi do zastosowania haftu komputerowego, jest przygotowanie odpowiedniego projektu. Musi on bowiem być oparty na pliku wektorowym. Dziś wykonywaniem haftu komputerowego zajmują się wyspecjalizowane maszyny, w związku z czym przygotowanie do tego procesu musi być niezwykle precyzyjne.

Odpowiedni plik zawiera szereg informacji kluczowych dla uzyskania imponującej i dokładnie odzwierciedlającej projekt ozdoby. Do programu wprowadza się nie tylko dane na temat kolorów nici, które będą potrzebne do haftowania, ale również wiele innych parametrów. Na maszynie ustawia się zatem między innymi zakładaną liczbę ukłuć igieł i rodzaj ściegu, a także definiuje prędkość działania maszyny.

Haftowanie i laser

Do wykonywania haftu komputerowego służą różnego rodzaju urządzenia. Podstawowym wyposażeniem firm specjalizujących się w tej technice znakowania odzieży są maszyny jednogłowicowe. Konkurencję stanowią dla nich maszyny wielogłowicowe, które usprawniają proces produkcji. Najnowocześniejsze urządzenia, zwane hafciarkami, można dodatkowo wyposażyć w specjalne nakładki do wycinania bądź grawerowania wzorów laserem. Dzięki temu spod igieł maszyny mogą wyjść na świat nawet najbardziej precyzyjne rysunki czy napisy.

Kiedy do urządzenia zostaną już wprowadzone odpowiednie dane, rozpoczyna się proces haftowania. Najpierw wykonuje się elementy w jednym kolorze, w kolejnych krokach hafciarka nanosi na wzór kolejne nici. Grafiki można wyszywać na elementach odzieży, które dopiero w następnym etapie zostaną zszyte w koszulę czy sweter, ale również na gotowe ubrania. Haftować można również na osobnych kawałkach materiału, które w formie naszywki przyszywa się później do odzieży.

Od symboli po maszyny. Historia haftu

Dziś proces haftowania jest w pełni skomputeryzowany, a ręczny haft znajduje zastosowanie głównie na pojedynczych sztukach odzieży szytych na miarę czy też na strojach ludowych. Przez stulecia umiejętność haftowania była jednak ceniona w społeczeństwach różnych zakątków świata. Najczęściej wykonywanie haftów i zszywanie tkanin należało wówczas do zadań kobiet. Niewiasty zawodowo zajmujące się tym fachem nazywano hafciarkami, dopiero z czasem to określenie przeniesiono na wyspecjalizowane do tego typu robót maszyny.

Najstarsze zachowane do dziś przykłady haftowanych wzorów pochodzą z terenów współczesnej Grecji oraz Rosji. Greckie hafty wykonano na lnianych tkaninach. Znaleziono je w trakcie wykopalisk, czas ich powstania datuje się na około 400 lat przed narodzeniem Chrystusa. Już w starożytności dekoracjami z haftu były zdobione najbardziej efektowne ubrania. Często wzory, które wykonywano w taki sposób, podkreślały symbolikę szat należących do władców lub religijnych dostojników.

Nic więc dziwnego, że w Polsce najstarszymi zachowanymi tkaninami zdobionymi haftem są liczące kilkaset lat ornaty biskupów i kapłanów. Wyszywanie szat religijnych było zresztą zadaniem, którym zajmowało się wiele żeńskich zakonów. W średniowieczu ta metoda służyła także do wyszywania herbów rodów szlacheckich. Szczególnie cenione ośrodki hafciarstwa znajdowały się w Anglii oraz na Sycylii.

Szybkość i precyzja

Od XIX wieku haftowanie zaczęło być traktowane również jako użyteczne hobby. Tej sztuki uczyły się nawet panny z dobrych domów. Haftowane ubrania, a także chusteczki, poduszki czy pościel, były wysoko cenionymi przedmiotami. Ich przygotowanie wymagało bowiem poświęcenia wielu godzin na żmudną, precyzyjną pracę.

Haftowanie wzorów na ubraniach przyspieszyło dopiero skonstruowanie specjalnych maszyn. To wynalazek opracowany w XX wieku, który sprawił, że nawet wykonywanie dość skomplikowanych wzorów może odbywać się szybko i sprawnie. Dzięki specjalnym programom można łatwo zmodyfikować wzór i być pewnym precyzyjnego wykonania wybranej grafiki.

Najważniejsze cechy haftu komputerowego

Haft komputerowy jest uważany za jedną z najbardziej ekskluzywnych i szlachetnych technik znakowania odzieży. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom można w ten sposób wyhaftować zróżnicowane wzory czy napisy. Ta technika świetnie nadaje się zatem do wykonywania wielokolorowych grafik, które jest w stanie szybko nanieść na wybraną tkaninę. W porównaniu z haftem ręcznym jest również zdecydowanie bardziej powtarzalny – wzór spod igły sterowanej maszyną za każdym razem będzie taki sam.

Wytrzymałość i trwałość

Kolejnym, kto wie, czy nie największym atutem atutem haftu komputerowego jest duża odporność wzorów. Haftowane znakowanie długo cieszy oczy wysoką jakością. Często tę metodę uważa się właściwie za technikę „nie do zdarcia”.

Przede wszystkim ubrania czy ręczniki z haftem są odporne na przebarwienia oraz działanie detergentów używanych do prania. Można bez obaw prać je nawet w wysokich temperaturach sięgających 90 stopni Celsjusza. Bardziej niż o sam fakt w takich sytuacjach trzeba martwić się… o materiał, na którym powstały haftowane wzory.

Haft komputerowy jest również jedyną techniką znakowania, którą można prasować rozgrzanym żelazkiem. W trybach przystosowanych do prasowania wełny czy bawełny haftowanym wzorom nic nie grozi. Nie trzeba nawet przewracać ubrań czy odzieżowych dodatków na lewą stronę.

Nie ma również obaw, że haft na odzieży szybko się zetrze. W przeciwieństwie do niektórych technik zdobienia odzieży żadne kawałki takiego wzoru nie będą odpadać. Haftowanym zdobieniom niestraszne jest również działanie promieni słonecznych, nici nie powinny tracić swoich kolorów ani blednąć nawet przy długotrwałej ekspozycji na słońce.

Jakość i elegancja

Ubrania i dodatki z haftem komputerowym zyskują również na jakości. Wzory wykonane tą techniką dodają odzieży ekskluzywności i subtelnie podkreślają jej elegancki charakter. Ciekawy wzór sprawi, że nawet odzież firmowa bądź reklamowa ozdobiona haftem komputerowym stanie się bardziej prestiżowa.

Zastosowanie tego typu haftu na ubraniach daje również duże pole do nieszablonowych rozwiązań – można korzystać z szerokiej palety kolorów. Do tego dochodzi wykorzystanie nieszablonowych nici. Oprócz klasycznych, bawełnianych, można bowiem zdecydować się na przykład na nici odblaskowe, neonowe czy metalizowane. A to gwarantuje oryginalny efekt. Jedną z nowoczesnych i zyskujących na popularności odmian haftu jest też przestrzenny haft 3D.

Koszt haftu komputerowego. Kiedy warto zdecydować się na wybór tej techniki znakowania?

Charakterystyka haftu komputerowego mocno wpływa na jego koszt. Ze względu na konieczność przygotowywania nowego projektu i wdrażania go do maszyny, zupełnie nieopłacalne są hafty na pojedynczych ubraniach. Oczywiście takie zamówienia są możliwe, ale będą generować duże koszty.

Opłacalność haftu rośnie wraz z liczbą zamówionych sztuk. To właśnie liczba egzemplarzy ma duży wpływ na koszt haftowania komputerowego. Na tę technikę warto się więc zdecydować przede wszystkim przy hurtowych zamówieniach.

Na koszt haftu wpływa również powierzchnia wzoru. Wiążę się to oczywiście z ilością wykorzystanych nici. Im ich więcej, tym i cena znakowania będzie wyższa. Bardzo duże wzory tego typu mogą też nieco obciążać ubranie. Z drugiej strony hafciarki nie poradzą sobie z najbardziej szczegółowymi wzorami. Większość maszyn nie jest w stanie oddać detali o wysokości poniżej pięciu milimetrów. Najlepiej więc postawić na haft przy średniej wielkości wzorach bądź napisach.

Ograniczeniem haftu komputerowego jest także brak efektów wizualnych na materiale. Tą metodą nie da się wykonać ani tak zwanych przejść tonalnych, ani cieni.

Haft jest bardzo uniwersalną metodą znakowania, ale z pewnością nieco lepiej sprawdza się na grubszych tkaninach. Dla tych najlżejszych i najcieńszych haftowane wzory mogą być bowiem obciążeniem.

Koszt haftu komputerowego można obniżyć poprzez zastosowanie specyficznej odmiany tej techniki. Chodzi o haft na aplikacji. Czym różni się od klasycznej wersji haftu komputerowego? Wzór wyszywa się na materiałowym podkładzie. Dzięki temu hafciarka nie musi tworzyć tła z nici i wykorzystuje ich znacznie mniej. Wybór takiej techniki przyspiesza również realizację zamówienia.

Warto zaznaczyć, że na cenę haftu komputerowego, w przeciwieństwie na przykład do sitodruku, nie wpływa liczba wykorzystanych kolorów. Haft ma natomiast pewne ograniczenia pod tym względem, uzależnione od możliwości konkretnej hafciarki. Najlepsze są w stanie odwzorować około 10 odcieni dla jednego haftu.

Firmy, które zajmują się znakowaniem z wykorzystaniem haftu komputerowego, najczęściej dokonują indywidualnej wyceny kadego zamówienia.

Czapki z haftem i inne ubrania. Gdzie zastosować haft komputerowy?

Haft komputerowy pozwala na personalizację ubrań. W tym przypadku otrzymujemy elegancką i efektownie ozdobioną odzież, ale musimy liczyć się z dużymi kosztami. Dlatego na rynku królują firmy specjalizujące się w zamówieniach hurtowych, liczących co najmniej kilkadziesiąt egzemplarzy. W ten sposób powstaje zwykle odzież firmowa lub reklamowa, która ma wyróżniać się elegancją i wysoką jakością.

Na jakich ubraniach można wykonywać wzory za pomocą tej metody? Właściwie na wszystkich. Z tej techniki znakowania odzieży szczególnie chętnie korzystają przedsiębiorstwa, które chcą wyposażyć swoich pracowników w ekskluzywne koszule firmowe. Haft komputerowy bardzo dobrze wygląda jednak również na koszulkach polo czy mniejszych gadżetach, takich jak czapki reklamowe i ręczniki z haftem.

Ta metoda jest również jedną z nielicznych technik, jaką można znakować ubrania wykonane z polaru – alternatywą jest w tym przypadku jedynie naszywka. Haft komputerowy nadaje się także do zdobienia softshelli. Nie trzeba się martwić, że w tkaninie pozostaną otwory: kurtka ozdobiona haftem nadal będzie nieźle chronić przed opadami.

Ze względu na swoją wytrzymałość haft komputerowy można wykorzystywać również na odzieży roboczej. Nawet na stanowiskach, które wiążą się z dużym zabrudzeniem ubrań. Haftowane ubrania można bez problemów wyprać w na tyle wysokiej temperaturze, by usunąć plamy. W ten sposób można więc znakować wszelkie kombinezony, bluzy robocze czy spodnie ogrodniczki.